Bệnh sưng phù đầu ở gà hay còn gọi là bệnh viêm mũi truyền nhiễm (bệnh Coryza) do một loại vi khuẩn có tên Haemophillus paragallinarum gây ra. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng đặc biệt thường thấy nhất ở gà con từ 4 tuần tuổi trở lên với các triệu chứng đặc trưng như: chảy nước mũi, hen khò khè, mặt phù thũng, sưng đầu và hốc mắt, viêm kết mạc.
Đặc điểm bệnh sưng phù đầu ở gà
Bệnh thường kéo dài 1- 2 tuần và lây lan rất nhanh qua đường không khí hoặc qua sự tiếp xúc giữa gà bệnh và gà khỏe, ngoài ra bệnh còn có thể lây truyền qua thức ăn và nước uống đã bị nhiễm khuẩn. Tỉ lệ gà mắc bệnh cao khoảng từ 40-70%, nhưng tỉ lệ chết thấp chỉ từ 5-10%. Tuy nhiên, khi có sự kết hợp các tác nhân gây bệnh khác như Mycoplasma gallisepticum, đậu gà, tụ huyết trùng bệnh sẽ trở nên trầm trọng hơn và tỉ lệ chết có thể lên tới 35-40%.
Biểu hiện và triệu chứng của bệnh phù đầu ở gà
Sau thời gian ủ bệnh khoảng 2-10 ngày, ở gà mắc bệnh bắt đầu có những triệu chứng như:
- Gà ủ rũ, giảm ăn hoặc bỏ ăn.
- Gà đẻ: sản lượng trứng giảm.
- Sưng đầu và sưng mặt (phù đầu hay phù mặt).
- Dịch viêm chảy ra từ mũi bắt đầu trong sau đặc và đóng cục mủ trắng, ấn tay vào thấy cứng, nhìn 2 bên mũi thấy phình to.
- Mắt bị viêm kết mạc nên dính hai mí lại không mở ra được chỉ mở được một phần nhỏ. Do đó gà không ăn uống được và chết.
- Mổ cắt ngang xoang mũi thấy dịch viêm lúc đầu trong sau đặc trắng như bã đậu.
- Tổ chức dưới da, đầu và tích bị phù thũng, xoang niêm mạc, kết mạc mắt bị viêm đỏ.
Bệnh tích
- Gà chết nghi mắc bệnh phù đầu, mổ khám thấy các bệnh tích sau:
- Ổ viêm xoang mũi đôi khi có cục viêm bã đậu.
- Tổ chức dưới da, đầu phù thũng.
- Viêm kết mạc mắt.
- Viêm thanh quản, khí quản và đôi khi viêm phổi.
- Có mủ màu vàng đóng thành cục ở một hoặc cả hai bên xoang dưới hốc mắt.
Bệnh phù đầu ở gà cần được phân biệt với các bệnh sau: bệnh tụ huyết trùng mãn tính, đậu gà (có những hạt đậu dưới da ở vùng mặt), thiếu vitamin A (niêm mạc mắt, ruột, da và lông khô, sần sùi), viêm thanh khí quản truyền nhiễm, C.R.D – viêm hô hấp mãn tính (viêm phổi và viêm túi khí).
Phương thức truyền lây
- Bệnh có thể lây lan rất nhanh qua đường không khí hay trực tiếp qua tiếp xúc hoặc gián tiếp qua những chất thải của gà bệnh hay gà bài trùng; hoặc qua tiếp xúc với những phương tiện cơ giới và vật dụng chăn nuôi.
- Lây nhiễm từ những đàn gà bệnh sang đàn gà khỏe (do nhập đàn mới về hoặc di chuyển đàn tới nơi khác đã có mầm bệnh từ trước).
- Lây nhiễm qua môi trường chuồng trại, phân đã nhiễm mầm bệnh và con vật hít phải mầm bệnh.
- Lây qua thức ăn nước uống. Do những gà bệnh chảy dịch viêm từ mũi vào thức ăn, nước uống. Nguồn bệnh sẽ lây sang những con khác.
Chẩn đoán bệnh sưng phù đầu ở gà
Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích trên đầu gà để xác định bệnh.
Lấy bệnh phẩm dịch viêm để xét nghiệm và phân lập vi khuẩn.
: Gà Bị Sưng Phù Đầu – Cách Chữa Trị Đúng Cách Cực Hiệu Quả Update 11/2024
: Cách ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng máu ở gà đảm bảo hiệu quả 100% Update 11/2024
Cần phân biệt với bệnh sưng phù đầu ở gà hậu bị (Swollen head Syndrome) do virus gây ra (dùng kháng sinh không điều trị được bệnh do virus).
Phòng bệnh sưng phù đầu ở gà
Để tránh cho gà không nhiễm phải bệnh coryza sưng phù đầu, bạn cần có các biện pháp chăm sóc và chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Vệ sinh chuồng trại, máng ăn sạch sẽ, đảm bảo độ thoáng chuồng nuôi.
- Rắc chất độn chuồng lên nền trấu, lượng 1kg/10 – 20m2 chuồng nuôi.
- Định kỳ phun sát trùng bằng BESTAQUAM-S liều 4 – 6ml/1lít nước, 2 – 4lít nước pha phun cho 100m2 chuồng nuôi.
- Sử dụng các loại kháng sinh phổ thông hoặc thuốc bổ cho gà trộn với thức ăn để tăng sức dề kháng ở gà chọi
- Không cho gà khoẻ mạnh tiếp xúc với gà bệnh.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng một số loại vacxin phòng bệnh coryza chuyên dụng được bán khá nhiều trên thị trường.
Lưu ý, trong việc phòng bệnh sưng phù đầu ở gà, cần chú ý không vận dụng quy trình với đàn gà sau nếu gà trước đã bị bệnh.
Phương pháp điều trị bệnh sưng phù đầu ở gà
Xử lý triệu chứng
- Hạ sốt: Dùng PARADISE liều 1g/1 lít nước, dùng liên tục đến hết sốt.
- Long đờm: Dùng BROMECIN liều 1g/2 lít nước, dùng liên tục đến âm ran.
- Giải độc: Dùng Lesthionin – V liều 1 ml/2 lít nước, dùng liên tục đến khi hồi phục.
Sử dụng thuốc coryza liên tục trong 5 – 7 ngày
- Cho cả đàn uống kháng sinh Pharamox (1g/1lít nước hoặc 1g/20kgP/lần, 2lần/ngày) hoặc kháng khuẩn Pharpoltrim (10g/3lít nước hoặc 10g/60kgP/lần, 2lần/ngày) hoặc Pharpoltrim-Max (1g/lít nước uống) để diệt vi khuẩn.
- Kết hợp cho uống Phartigum B (2g/1lít nước) để giảm đau, hạ sốt, tăng đề kháng và Phar-pulmovet (1ml/lít) để thông thở.
Tiêm kháng sinh cùng thuốc đặc trị gà bị phù
- Tiêm bắp kháng sinh Prenacin (1ml/2kgP/lần) hoặc Prenacin II (1ml/4kgP/lần), tiêm lặp lại sau 24 giờ để diệt vi khuẩn.
- Tiêm bắp Phar-pulmovet, 1ml/5kgP (hoà lẫn với Prenacin ngay trước khi tiêm) hoặc cho uống với liều 1ml/lít nước.
- Cho uống men Pharbiozym, 2g/lít nước.
Sau khi ngừng dùng kháng sinh sử dụng men sống Pharbiozym hoặc Pharselenzym thêm 7 ngày để đàn gà chóng phục hồi sức khoẻ.
Với gà bị nặng, cần kết hợp thuốc coryza liều lượng cao hơn
Trong trường hợp gà bị bệnh sỗ mũi truyền nhiễm nặng (Khí quản chứa nhiều đờm, gà vươn cổ khi thở, hay vẩy mỏ), cần điều trị toàn đàn vừa tiêm vừa cho uống như sau:
- Cho cả đàn uống/ăn kháng sinh Pharamox, 1g/1lít nước hoặc 1g/20kgP/lần, 2lần/ngày.
- Phartigum B, 2g/lít nước. Cho uống 2 loại thuốc này liên tục 5 ngày.
- Kết hợp tiêm bắp toàn đàn kháng sinh Prenacin hoặc Prenacin II với thuốc long đờm Phar-pulmovet. Không được xách ngược gà.
Sử dụng men vi sinh, Vitamin và khoáng chất
- BUNG LÔNG BẬT CỰA 007S liều 1 g/2 lít nước uống, cho uống 4- 8 giờ/ngày thường xuyên.
- ZYMEPRO liều 1g/1lít nước, cho uống 3 – 4giờ/ngày.
Cách để gà khoẻ mạnh
Chú ý đến chuồng trại gà chọi
: 4 Cách Phòng Tránh Bệnh Dịch Tả Ở Gà Cực Kỳ Hiệu Quả Update 11/2024
Để gà chọi khỏe mạnh thì chuồng nuôi của gà chọi cần phải thiết kế cẩn thận sao cho thoáng khí, ấm áp vào mùa đông và mát mẻ khi mùa hè. Máng ăn, máng uống phải có kích thước lớn và bố trí đều trong chuồng để gà không chen lấn, giẫm đạp, làm rơi vãi thức ăn khiến chúng ăn không đủ no. Nếu nuôi gà dưới chuồng nền thì cứ sau 3 đến 4 tuần lại phải sát trùng chuồng nuôi 1 lần, không để nước đổ xuống nền, tránh ứ đọng nước có thể gây bệnh cho gà đồng thời không để chó mèo và người lạ mặt vào khu chuồng nuôi.
Chăm sóc gà chọi con
Để gà thực sự khỏe mạnh thì cần làm thật kỹ càng từ khâu chọn giống. Theo đó gà chọi con cần mua ở nơi đáng tin cậy, với kích thước đồng đều và nhanh nhẹn. Phải thực hiện công đoạn úm gà ngay khi bắt về, chuồng úm cần kín gió, đủ ánh sáng.
Gà con 1 ngày tuổi nên cho uống nước pha vitamin C, glucose. Thức ăn cho gà con là tấm hoặc bắp nhuyễn trong 2 ngày đầu để sạch ruột rồi mới cho thức ăn theo các giai đoạn phát triển.
: Những điều bạn cần biết bệnh nấm mốc ở gà để chăm sóc tốt hơn Update 11/2024
Hy vọng những thông tin và cách chữa bệnh sưng phù đầu ở gà trên đây của Thanke.net cung cấp sẽ giúp ích cho bạn. Chúc chiến kê của bạn luôn khoẻ mạnh.
